Expositie en fietsroute: Water, weldaad en bedreiging

Bezoekerscentrum Vrieze's Erfgoed aan de Groteweg 54 heeft dit jaar als thema 'Water, weldaad en bedreiging'. Een en ander wordt uit de doeken gedaan op een expositie en in een nieuwe, gratis folder in samenwerking met de stichting Waterrijke Veluwe. Dankzij het Waterschap Vallei en Veluwe is een nieuwe fietsroute van 50 km beschikbaar. Zaterdag 20 mei wordt bij deze route een lekker arrangement aangeboden.

Op een overzichtskaart in de expositie wordt aangegeven wat Wapenveld allemaal met water heeft. De naam Wapenveld heeft daar al alles mee te maken. Die komt van het oud-Hollandse woord 'wapel' en dat betekent laaggelegen, moerasachtig gebied. Dat was het geval toen de bewoners van klooster Hulsbergen in de Middeleeuwen begonnen met de ontwatering van het broekgebied. De locatie van de gemalen aan de Werverdijk speelt daarin een cruciale rol. Al vanaf Beekbergen stroomt het water vanaf de Oost-Veluwe naar dit punt. De fraters bouwden daar sluizen, groeven weteringen en hielden de watergangen schoon. Daardoor kon het een rijk landbouwgebied worden. In een speciale vitrine worden de waterlopen getoond en op kaartmateriaal is de historische ontwikkeling weer te vinden. De kracht van water werd benut door de watermolens aan de beken en sprengen en de bedreiging kwam vooral door de vele dijkdoorbraken in het gebied waarvan de kolken de stille getuigen zijn. In het gebied rond de gemalen zijn dan ook alle facetten van de rivierbeteugeling in Nederland te vinden met de Hoogwatergeul Veessen-Wapenveld als sluitstuk. Over dit project gratis informatie beschikbaar in de expositieruimte. Maar ook als transportmiddel was water belangrijk, daar geven een groot aantal oude foto's van het Apeldoorns kanaal een beeld van. Ook wordt een model getoond om tot een bijzondere waterovergang over het Apeldoorns kanaal te komen. En een bijzonder episode was die van de waterwinning in het Zwolse Bos voor de stad Zwolle. Verder beschikt Vrieze's Erfgoed over een watertappunt en een waterspeelplek waar kinderen heerlijk kunnen spetteren.

In samenwerking met het Waterschap Vallei en Veluwe en WIJZIJNHEERDE is een nieuwe fietsroute ontwikkeld van circa 50 km. Deze voert door het gebied van de hoogwatergeul, de IJsselvallei en langs de beken, sprengen en watermolens in het Veluwe massief. Wie zaterdag 20 mei deze route wil rijden, krijgt een arrangementsbon aangeboden voor vijf euro. Daarin koffie/thee en kruidkoek bij ontvangst, een flesje vruchtensap voor onderweg en een pannenkoek en ijs bij terugkomst op Vrieze's Erfgoed. Het bezoekerscentrum is open van 9.30 tot 16.00 uur en meer informatie is te vinden op www.vriezeserfgoed.nl.

Foto 1: Op deze historische kaart van Christiaan 's Grooten uit 1573 is goed te zien hoe al het water van de Oost-Veluwe naar Wapenveld stroomt.

Foto 2: de kolken in het gebied zijn evenzovele getuigen van dijkdoorbraken in het verleden.

Foto 3: Vrieze's Erfgoed heeft ook een heerlijke waterspeelplek om lekker te spetteren.