molen de Vlijt in Wapenveld

Molen de Vlijt

De geschiedenis van molen de Vlijt in Wapenveld gaat al terug tot 1448. Toen bouwden de fraters van het fraterhuis St. Hieronymus, of klooster Hulsbergen, een molen. Deze stond zo'n 600 meter ten westen van de huidige locatie van de molen.

Molen de Vlijt

In 1578 tijdens de 80-jarige oorlog vond in deze regio een Beeldenstorm plaats waarbij veel bezittingen van de Rooms-Katholieke kerk werden verwoest werden door de troepen van Willem van Oranje. Ook de molen werd daarbij zwaar beschadigd. Nadat de Spanjaarden waren vertrokken, werd met de restanten van de molen een windmolen gebouwd op de huidige locatie van molen de Vlijt. Gerryt Ganseboem werd in 1602 de pachter van deze molen. Door de eeuwen heen wisselde de molen regelmatig van eigenaar. Op de lijst van eigenaren staat bijvoorbeeld ook Johan van Welvelde, heer van Zalk, Buckhorst, Molecaten en Veecaten  (1683).

Stevens Jans Mulder
De molen werd in 1809 eigendom van Steven Jans Mulder die er 2500 gulden voor betaalde. Mulder brengt de molen tot grote bloei, naast een oliemolen brengt hij ook een pelwerk aan en verder heeft hij geld gestoken in een steenfabriek. Hij behoort dan ook tot de notabelen van het dorp en het verhaal gaat dat hij een vest heeft met wel dertig zilveren knopen. Steven Jans Mulder is ook ouderling in de Hervormde kerk van Heerde.

Afscheiding
In 1834 breekt er een kerkelijke twist uit in Nederland en worden de 'Afgescheidenen´ uit de Hervormde kerk gezet. In deze regio wordt dominee Anthony Brummelkamp afgezet als predikant van de Hervormde kerk in Hattem. Hij krijgt een gastvrij onthaal op de molenbeld in Wapenveld en houdt daar hagepreken. Op de deel van de boerderij worden kerkdiensten gehouden, er zijn kinderen gedoopt en het Heilig Avondmaal is er gevierd. Het zijn zware tijden voor de molenaar want de bijeenkomsten worden door de overheid zwaar bestraft. Maar Steven Jans Mulder blijft in de eerste jaren de steun en toeverlaat van de nieuwe kerk. Hij zet de wieken in een speciale stand zodat de mensen van verre al kunnen zien of het veilig is om de diensten op de deel bij te wonen. Hij krijgt ettelijke boetes maar ‘om des gewetens wille’ wordt zijn molen het symbool van geloofsmoed en vrijheid van meningsuiting. Aan het einde van zijn leven verlaat hij de molen en woont dan bij zijn zoon Jan Mulder die molenaar is op de molen aan de Kanaaldijk in Wapenveld. Daar overlijdt hij in januari 1874 op 86-jarige leeftijd. Zijn zoon Gerrit Mulder volgt hem op als molenaar. Na diens overlijden komt de molen in handen van de familie Vrieze, zie hiervoor de knop 'Familie Vrieze'. 

De historie van molen de Vlijt wordt uitvoerig beschreven in 'Vrieze's Erfgoed, 25 jaar molen de Vlijt' van Jan Nitrauw. Het boekje is te koop in de molenwinkel.


Vriezes Erfgoed Wapenveld
Groteweg 54
8191 JX Wapenveld
Molen de Vlijt is elke zaterdag geopend van 10.00 tot 16.00 uur. Voor informatie en reserveringen voor trouwlocatie, bruiloften, feesten, vergaderingen etc mail naar het contactformulier.